Люк теоремасы

testwiki жобасынан
Навигацияға өту Іздеуге өту

Математикада, Люк теоремасы деп (mn) биномдық коэффициенттің p жай санға бөлгендегі қалдық туралы тұжырымдаманы айтады:

(mn)i=0k1(mini)(modp),

мұндағы m=(mk1,,m0)p және n=(nk1,,n0)pm мен n сандарының p-лық санақ жүйесіндегі өрнектелуі.

Жекеше түрде, (mn) биномдық коэффициент p жай санына бүтіндей сонда тек сонда, егер n санының кем дегенде бір p-лық цифры m санының сйкес цифрынан асса бөлінеді.

Бұл теореманы алғашқы рет Люка Франсуа Эдуард Анатоль 1878 жылы ашқан.

Дәлелдеу

GF(p) Шекті өрісіндегі (x+1)m көпмүшелігіндегі xn мүшесіндегі коэффициентті қарастырайық. Бір жағынан ол — (mn). Ал басқа жағынан,

(x+1)m=i=0k1(x+1)mipii=0k1(xpi+1)mi(modp),

болғандықтан соңғы көбейтіндіден xn коэффициентін алу үшін нөлдік көбейткіштен xn0 дегі коэффицинтті алып, ал біріншіден — xn1p коэффициентін, жалпы i-ші көбейткіштен — xnipi коэффициентін. Коэффициенттерді теңестіре, табатынымыз: (mn)i=0k1(mini)(modp).

Әдебиет