Z (әріп)
Үлгі:Тексерілмеген мақала Z, z - негізгі латын әліпбиінің 26-шы және соңғы әріпі.
Тарих
Архаикалық латын әліпбиінде Z әрпі жетінші орынға ие болған - грек Ζ (zeta) ұқсастығы бойынша. Б.з.д 312 жылыәліпбиді реформалаумен айналысқан цензор Аппий Клавдий Цеск бұл әріпті артық деп алып тастады: ол белгілеген дыбыс R-ге ауысты. Ол біздің дәуірімізге дейінгі 1 ғасырда ғана грек сөздерін беру үшін әлібидің соңына қайтарылды.
Қолданылуы
- Z кейде GMT уақытын белгілеу үшін қолданылады ( Үлгі:Lang-deЗейт, уақыт ).
- ℤ( ) - бүтін сандар жиынының белгісі.
- z әдетте теңдеулердегі үшінші белгісіз мән(x және y дан кейін).
- z – үштікте (x, y, z) үшінші координат осінің (қолданбалар, биіктіктер) әдеттегі белгісі.
- z - әдетте кеңсе жұмысында құжаттардағы толтырған жағдайда қалған бос орынды белгілейді.
- z – Ресей қарулы күштері Украинаға басып кіру кезінде әскери техниканың белгісі ретінде пайдаланған [1] .
Әртүрлі тілдердегі әріптердің аттары мен айтылуы
- Үлгі:Lang-en, зэд — [z]. Америкалық ағылшын тілінде zee, зи сияқты айтылады.
- Үлгі:Lang-la, зета, дзета — [z] немесе [d͡z].
- Үлгі:Lang-de, цет — [t͡s] немесе [z] (алмасу ретінде).
Қолдану
- Физикада - кедергінің белгіленуі .
- Химияда - атом ядросының заряд нөмірін белгілеу (синонимдер: атомдық нөмір, атомдық нөмір, химиялық элементтің реттік нөмірі ) - атом ядросындағы протондар саны.
- Өнерде - асыл қарақшы Зорроның белгісі.