Түбір (математика)

Түбір – дәрежеге шығаруға кері алгебралық амал. $a$ санынан $n$ дәрежелі түбір табу дегеніміз $n$ дәрежеге шығарғанда берілген $a$ санына тең болатын $b$ санын табу $b^n=a.$ Бұл өректе $b$ саны түбір, n – түбірдің көрсеткіші, а – түбір астындағы сан деп аталады. Мысалы, нақты сандар облысында, өйткені (3)⁴=81, тағы да сияқты екі жорамал түбірі болады. 2-дәрежелі түбір квадрат түбір, 3-дәрежелі түбір куб түбір деп аталады.

Мысалдар:

• $\sqrt[2]{9}=\pm 3,$ себебі ${(\pm 3)}^2=9.$
• $\sqrt[3]{64}=4,$ себебі $4^3=64.$
• $\sqrt[3]{\frac{8}{27}}=\frac{2}{3},$ себебі ${\left(\frac{2}{3}\right)}^3=\frac{8}{27}.$

Түбір табу кезінде түбірлердің арнаулы таблицалары, логарифмдік таблицасы пайдаланылады.

Рационал сандардың түбірлері әр уақытта рационал сан бола бермейді, сондықтан кейде олардың жуық мәні табылады.