Сведберг бетінің кодын көру

{{Тексерілмеген мақала|date=мамыр 2023}} <!-- БҰЛ МӘТІНДІ ӨШІРМЕҢІЗ! БҰЛ ҚАТАРДАН КЕЙІН ЖАЗЫҢЫЗ!  -->

'''Све́дберг''' — суда өлшенген бөлшектердің [[тұндыру]] жылдамдығының центрифуга немесе ультрацентрифугадағы ортадан тепкіш [[Үдеу|үдеуіне]] қатынасымен анықталатын [[Жүйеден тыс бірліктер|жүйеден тыс]] өлшем бірлігі, {{math|''s''}} седиментация [[Коэффициент|коэффиценті]]<ref>https://teaching.ncl.ac.uk/bms/wiki/index.php/Svedberg_unit{{Deadlink|date=December 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Сведберг уақыт өлшемдігіне ие және оның сандық шамасы {{nobr|10<sup>−13</sup> [[Секунда|с]]}} тең.

Дәстүрлі түрде седиментациялық талдауда [[Вирустар|вирустар]], жасуша [[Органеллалар|органеллалары]], [[Ақуыз|ақуыз]] [[Макромолекула|макромолекулалары]], [[полимер|полимерлер]] мен [[Нуклеин қышқылдары|нуклеин қышқылдары]] сияқты [[Нано-|наноөлшемді]] бөлшектердің ({{nobr|1—100 нм}}) седиментация коэффицентін өлшегенде қолданылады.

Берілген бірліктің халықаралық қабылданған қысқартылған белгісі — S (кейде Sv). 

[[Шведтер|Швед]] [[Физик|физик]]-[[Химик|химигі]] [[Теодор Сведберг|Теодор Сведбергтің]] құрметіне аталған.

== Анықтамасы ==
Бірдей бөлшектердің сұйықтықтағы тұндыру жылдамдығы <math>V</math> үдеуге <math>a</math> тура пропорционал:

: <math>V = s \cdot a .</math>

Осы формуладағы пропорционалдық коэффициентін <math>s</math> седиментация коэффициенті деп атайды және берілген формуламен анықтайды:

: <math>s = V / a . </math>

Ол тұнатын бөлшектердің тығыздығы мен өлшемдеріне байланысты. Осылайша {{nobr|{{math|''s''}} {{=}} 1 Св}} өлшеміне ие бөлшектердің тұндыру жылдамдығы стандартты жердің ауырлық күшінің үдеуі ({{nobr|{{math|''g''}} ≈ 10 м/с<sup>2</sup>}}) әсерінде {{nobr|≈10<sup>−12</sup> м/с}} тең.

== Дереккөздер ==
{{дереккөздер}}